استفاده هدفمند از مکمل ویتامین E و سلنیوم در پرورش طیور:
نقش کلیدی ویتامین E و سلنیوم در تقویت ایمنی، رشد و عملکرد جوجههای گوشتی در مواجهه با استرس پرورش
🧬 مقدمه
در صنعت پرورش طیور مدرن، دستیابی به رشد بهینه و سلامت پایدار گلهها تنها با تغذیه کلاسیک امکانپذیر نیست. استرسهای محیطی، گرمایی و تغذیهای باعث افزایش تولید رادیکالهای آزاد در بدن پرندگان میشوند، که اگر کنترل نشوند، میتوانند به کاهش عملکرد، افت ایمنی و افزایش تلفات منجر شوند. در این میان، ویتامین E و سلنیوم بهعنوان آنتیاکسیدانهای قدرتمند، نقشی محوری در خنثیسازی این اثرات ایفا میکنند.
⚠️ چالشهای پرورش صنعتی
- افزایش استرس اکسیداتیو در محیطهای با تراکم بالا
- آسیب به بافتهای عضلانی و افزایش بروز سندرم عضله سبز
- کاهش پاسخ ایمنی و افزایش حساسیت به بیماریها
- افت FCR و افزایش هزینه خوراک
مطالعهای نشان داد که پرندگان تحت تنش گرمایی، در صورت دریافت مکمل ویتامین E و سلنیوم، بهطور قابلتوجهی عملکرد بهتری از نظر رشد و سلامت نسبت به گروه کنترل داشتند.
تصویر 1. اثرات نامطلوب افزایش استرس گرمایی بر گله های مرغ گوشتی
✅ عملکرد همافزای ویتامین E و سلنیوم
| ریزمغذی | نقش فیزیولوژیکی | نتیجه عملکردی در طیور |
| ویتامین E | محافظت از غشاهای سلولی در برابر اکسیداسیون چربیها | کاهش آسیب عضلانی، تقویت رشد |
| سلنیوم (خصوصاً فرم ارگانیک) | فعالسازی آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز | کاهش استرس اکسیداتیو، افزایش ایمنی |
🔬 ترکیب این دو ماده بهصورت مکمل، یک سیستم دفاعی قدرتمند را در بدن پرنده ایجاد میکند که موجب کاهش مرگومیر، افزایش رشد و بهبود کیفیت لاشه میشود.
📊 شواهد علمی از اثرگذاری مکملسازی
در پژوهشی که روی جوجههای گوشتی با رژیم غنیشده از ۰٫۳ mg/kg سلنیوم و ۲۰۰ IU/kg ویتامین E انجام شد، نتایج زیر بهدست آمد:
- ✅افزایش وزن نهایی به میزان ۹٪
- ✅ بهبود ۷٪ در ضریب تبدیل خوراک (FCR)
- ✅ کاهش معنادار بروز مشکلات عضلانی
- ✅ ارتقاء شاخصهای ایمنی خونی (IgG, IgM)
🔍 راهکارهای علمی در قالب مکملهای تخصصی
در راستای این دادهها، شرکت ما اقدام به تامین مکملهایی کرده است که دقیقاً براساس نیازهای ذکر شده فرموله شدهاند:
🎯 ویژگیهای برجسته محصولات ما:
- فرم ارگانیک و قابلجذب سلنیوم )مثل سلنومتیونین یا سلنیت سدیم ارگانیک(
- ویتامین E پایدار، با پایداری بالا در شرایط حرارتی و انبارداری
- میزان دقیق و قابل تنظیم برای کاربرد در خطوط صنعتی
این محصولات مناسب استفاده در شرایط پرورش صنعتی (گرمای بالا، تراکم زیاد، تنش واکسیناسیون و حملونقل) هستند و میتوانند بهعنوان بخش کلیدی از برنامه مکملیاری در جیرههای پایه لحاظ شوند.
🎯 نتیجهگیری
در دنیای رقابتی پرورش طیور، مدیریت دقیق ریزمغذیها نه یک انتخاب، بلکه یک الزام است. ویتامین E و سلنیوم، با عملکرد همافزای خود، از بدن پرنده در برابر فشارهای پرورشی محافظت کرده و شرایط لازم برای رشد پایدار، کاهش تلفات و سودآوری بیشتر را فراهم میکنند.
شرکت پارسیان درمان گستر دام شرق بر پایه همین اصول علمی، مکمل های حاوی ویتامین E و سلنیم را به منظور داشتن گلهای سالم، پررشد و اقتصادی فراهم می کند.
گردآورندگان:
دکتر زهرا داودیان
دکتر سیدمحمدرضا بلندی
منابع:
- Gao, C. Q., Shi, H. Q., Xie, W. Y., Zhao, L. H., Zhang, J. Y., Ji, C., & Ma, Q. G. (2021). Dietary supplementation with acidifiers improves the growth performance, meat quality and intestinal health of broiler chickens. Animal Nutrition, 7(3), 762-769.
- Swain, B. K., Johri, T. S., & Majumdar, S. (2000). Effect of supplementation of vitamin E, selenium and their different combinations on the performance and immune response of broilers. British Poultry Science, 41(3), 287-292.
- Wang, Q., Huang, J., Zhu, K., & Zuo, W. (2025). Selenium and Skeletal Muscle Health in Sports Nutrition. Nutrients, 17(11), 1902.